حمام صبحگاهی بهتر است یا شبانه؟
فرارو- حمام کردن، بخشی ضروری از بهداشت فردی است، اما اینکه این کار را صبح انجام دهیم یا شب، موضوعی است که همواره محل بحث بوده است.
به گزارش فرارو به نقل از ایندیپندنت، سالیان زیادی است که بحثی آشنا میان افراد در جریان است: حمام کردن در صبح بهتر است یا در شب؟ برخی طرفداران دوش صبحگاهی بر این باورند که این کار بهترین راه برای شروع روزی تازه و پرانرژی است، در حالی که گروه مقابل دوش شبانه را انتخابی بهتر برای پاک‌سازی بدن از آلودگی‌های روز و رسیدن به آرامش پیش از خواب می‌دانند. اما واقعاً از دیدگاه علمی و بهداشت فردی، کدام گزینه ارجح است؟ یک میکروبیولوژیست در پاسخ به این پرسش، با تکیه بر شواهد علمی توضیح می‌دهد که گرچه حمام کردن به‌طور کلی بخش مهمی از روتین بهداشتی هر فرد محسوب می‌شود، اما از منظر بهداشت پوست و کاهش رشد میکروب‌ها، زمان حمام کردن می‌تواند اهمیت قابل توجهی داشته باشد.
نقش اصلی حمام کردن در بهداشت فردی
پیش از پرداختن به زمان مناسب، باید به اهمیت خود حمام کردن اشاره کرد. این عمل نه‌تنها موجب زدودن چربی و آلودگی‌های سطح پوست می‌شود، بلکه با پاک‌سازی عرق و سلول‌های مرده، از بروز جوش، التهاب، عفونت‌های پوستی و حتی بوی بدن جلوگیری می‌کند. نکته جالب اینجاست که بوی بدن در واقع ناشی از خود عرق نیست. عرق به تنهایی بویی ندارد، بلکه میکروب‌های سطح پوست به‌ویژه باکتری‌های استافیلوکوک از عرق به‌عنوان منبع تغذیه استفاده کرده و در فرآیند تجزیه آن، ترکیبات گوگردی موسوم به «تیو‌الکل» تولید می‌کنند. این ترکیبات منشأ بوی تند و ناخوشایند بدن هستند.
آلودگی‌هایی که در طول روز جذب بدن می‌شوند
بدن و موهای ما در طول روز در معرض انواع آلاینده‌ها، گردوغبار، گرده گیاهان و دیگر عوامل حساسیت‌زا قرار می‌گیرند. این در حالی است که پوست به‌طور طبیعی سبوم (چربی طبیعی) و عرق نیز تولید می‌کند. بخشی از این مواد به لباس‌ها انتقال می‌یابند، اما مقداری از آن‌ها روی پوست باقی می‌ماند و به مرور وارد بستر خواب، بالش و ملحفه‌ها می‌شوند. دوش شبانه می‌تواند بخشی از این آلودگی‌ها را از بدن بزداید و مانع انتقال آن‌ها به رختخواب شود. در نتیجه ممکن است محیط خواب تمیزتری داشته باشید. اما آیا این پایان ماجراست؟ پاسخ منفی است.
فعالیت میکروبی هنگام خواب
حتی اگر پیش از خواب دوش بگیرید، بدن در طول شب همچنان عرق می‌کند. در این حالت، باکتری‌های سطح پوست از این عرق استفاده کرده و مجدداً شروع به فعالیت می‌کنند. این بدان معناست که صبح، بدن فرد هم حاوی میکروب‌های جدید است و هم رختخواب او از شب قبل با میکروب‌ها و سلول‌های مرده بدن در تماس بوده است. اگر ملحفه‌ها به طور منظم شسته نشوند، باکتری‌های ایجادکننده بوی بد بدن ممکن است به بدن تمیز شما منتقل شوند. همچنین پوست انسان به‌طور مداوم سلول‌های مرده دفع می‌کند. این سلول‌ها در بستر خواب جمع شده و غذای مورد علاقه کنه‌های گرد و غبار خانگی (هیره‌ها) را فراهم می‌آورند. ضایعات این موجودات میکروسکوپی می‌تواند محرک آلرژی و حملات آسم باشد.
چرا دوش صبحگاهی مزیت دارد؟
بر اساس همین دلایل، بسیاری از متخصصان از جمله نویسنده این مقاله که خود میکروبیولوژیست است، دوش صبحگاهی را به‌عنوان گزینه‌ای بهداشتی‌تر توصیه می‌کنند. این نوع حمام کردن نه‌تنها بقایای عرق شبانه و سلول‌های مرده پوست را پاک می‌کند، بلکه می‌تواند میکروب‌هایی را که از تماس با ملحفه آلوده به پوست منتقل شده‌اند، نیز از بین ببرد. علاوه بر این، با حمام کردن در صبح، بدن در آغاز روز در وضعیت پاکیزه‌تری قرار دارد. این موضوع به کاهش فعالیت باکتری‌هایی که در طول روز از عرق تغذیه می‌کنند کمک کرده و فرد را برای ساعت‌های بیشتری خوشبو و تمیز نگه می‌دارد.
اهمیت شستن منظم ملحفه‌ها
اما آنچه در هر دو حالت شب یا صبح اهمیت دارد، حفظ پاکیزگی محیط خواب است. اگر ملحفه‌ها و روبالشی‌ها به‌طور منظم شسته نشوند، حتی تمیزترین بدن نیز خیلی زود در تماس با لایه‌ای از عرق، چربی، سلول‌های مرده و باکتری قرار می‌گیرد. متخصصان توصیه می‌کنند که رختخواب دست‌کم هفته‌ای یک‌بار شسته شود تا عوامل بیماری‌زا و قارچ‌ها از بین بروند. از طرفی، شستن ملحفه‌ها به حذف قارچ‌ها و هاگ‌های احتمالی که در تار و پود پارچه رشد کرده‌اند نیز کمک می‌کند. این قارچ‌ها می‌توانند منبع تغذیه میکروارگانیسم‌هایی شوند که بوی بدن را تولید می‌کنند.
با اینکه عادت دوش گرفتن به زمان‌بندی، سبک زندگی و ترجیحات فردی بستگی دارد، اما از دیدگاه علمی و بهداشتی، دوش صبحگاهی نسبت به دوش شبانه مزایای بیشتری دارد. این نوع دوش گرفتن بدن را از آلودگی‌های شبانه پاک می‌کند و زمینه رشد باکتری‌ها را کاهش می‌دهد. با این حال، کلید حفظ سلامت پوست و بدن، ترکیبی از دوش منظم، شستن به‌موقع رختخواب و رعایت سایر اصول بهداشتی فردی است.
