خوردن شیرخشک در بزرگسالی یک اختلال است؟
شاید شما هم در اطرافیان‌تان دیده باشید کسانی را که به استفاده یا مصرف خوراکی‌ها، لوازم بهداشتی یا ابزارهایی که عمدتاً برای کودکان تولید می‌شود، علاقه دارند. مثلا فرد متأهل است و فرزند هم دارد اما به خوردن شیر خشک یا بیسکویت‌های کودک بسیار علاقه‌مند است و حتی آنها را برای خود می‌خرد. عده‌ای هم به شامپوهای بچه، کرم‌های محافظ پوست و حتی بطری‌های آبخوری کودکانه گرایش دارند.
به گزارش همشهری آنلاین؛ البته کارشناسان حوزه روانشناسی معتقدند که این رفتار، یک پدیده شایع نیست اما از ابعاد مختلف جالب و قابل تأمل و گاهی نیازمند بررسی است. طهورا جربان، روانشناس به همشهری‌آنلاین می‌گوید: این گرایش معمولاً ترکیبی از عوامل روان‌شناختی، عاطفی، فرهنگی و حتی فیزیولوژیکی است. اگر این رفتار به صورت افراطی باشد، ممکن است نیاز به بررسی روان‌شناختی داشته باشد، اما در اکثر موارد، صرفاً یک ترجیح شخصی یا عادت بی‌ضرر است.
به گفته این مشاور و روانشناس، یکی از دلایل اصلی چنین گرایشی می‌تواند بازگشت ناخودآگاه به دوران کودکی باشد؛ دوره‌ای که در ذهن بسیاری از افراد با احساس امنیت، حمایت، سادگی و رهایی از مسئولیت‌های بزرگسالی همراه است. افرادی که در بزرگسالی با اضطراب، تنهایی یا فشارهای روانی مواجه‌اند، ممکن است ناخودآگاه به سوی چیزهایی جذب شوند که آن حس ایمنی و آرامش را در ذهنشان تداعی می‌کند. مصرف شیر خشک یا بیسکویت‌های کودک و … می‌تواند در این افراد نقش نمادین داشته باشد. انگار که با این کار، نوعی بازگشت ذهنی و عاطفی به گذشته را تجربه می‌کنند.
جربان می‌گوید: خیلی از بزرگسالان با مصرف این محصولات درواقع خاطرات خوش کودکی را یادآوری می‌کنند یا دنبال احساس امنیت و آرامشی هستند که در آن دوران تجربه کرده‌اند یا حتی در آن دوران تجربه نکرده‌اند و حالا می‌خواهند امتحانش کنند.
این روانشناس ادامه می‌دهد: بعضی بزرگسالان هم به دلایل تغذیه‌ای و سبک زندگی به سراغ این محصولات می‌روند. مثلا بعضی از بیسکویت‌های کودکان فاقد نگه‌دارنده‌های شیمیایی، نمک یا شکر افزوده هستند و در نتیجه، سالم‌تر از خوراکی‌های معمول بازار به شمار می‌آیند. این افراد به دلایل سلامتی یا رژیم‌های خاص، محصولات کودک را انتخاب می‌کنند و انگیزه‌شان صرفاً تغذیه‌ای است. چون این محصولات اغلب ترکیبات ساده‌ای دارند و هضم‌شان آسان است. یا افرادی که ورزشکار هستند، اتفاقا شیرخشک هم مصرف می‌کنند. چون شیر خشک برای بزرگسالان یک پودر پروتئینی مقوی محسوب می‌شود و بین ورزشکاران محبوبیت زیادی دارد. گاهی در آشپزی هم از این محصول استفاده می‌شود. البته روی صحبت ما افرادی نیست که بدنساز یا آشپزند. منظور این است که صرف استفاده از این محصولات نمی‌تواند نشانه‌ای از وجود اختلال روانی باشد.
جربان اضافه می کند: درضمن محصولات کودکان معمولاً تحت استانداردهای سخت‌گیرانه تولید می‌شوند و از مواد اولیه باکیفیت و بدون افزودنی‌های مضر در تولید آنها استفاده می‌شود. این موضوع می‌تواند برای برخی بزرگسالان که به دنبال محصولات سالم‌تر هستند، جذاب باشد.
با این حال به گفته کارشناسان، مصرف مداوم برخی محصولات مخصوص کودکان می‌تواند برای بزرگسالان عوارضی داشته باشد. برای مثال، شیر خشک‌های کودکان از نظر ترکیب مغذی و میزان پروتئین، چربی و مواد معدنی متناسب با نیاز نوزادان طراحی شده‌اند، نه بدن افراد بالغ و مصرف طولانی‌مدت آنها می‌تواند باعث کمبودهای تغذیه‌ای یا برهم خوردن تعادل متابولیکی شود.
جربان هم در این رابطه می‌گوید: اگر فرد به این محصولات وابستگی شدید روانی پیدا کند، ممکن است نشانه‌ای از “رگرسیون” (Regression) یا برگشت روانی به مراحل ابتدایی رشد باشد.
این روانشناس در توضیح رگرسیون می‌گوید: رگرسیون در روانشناسی به حالتی اشاره دارد که فرد در واکنش به استرس، اضطراب یا فشار روانی، از رفتارها، احساسات یا الگوهای فکری مربوط به کودکی‌اش کمک می‌گیرد. رفتارهایی مثل گریه کودکانه، وابستگی بیش از حد، یا علاقه به فعالیت‌ها و اشیای مرتبط با کودکی.
به گفته جربان، رگرسیون یک اختلال نیست. بلکه یک مکانیزم دفاعی روان‌شناختی است که می‌تواند در شرایط عادی به صورت موقت و بی‌ضرر رخ بدهد. مثلاً وقتی فرد موقع استرس به رفتارهای کودکانه پناه می‌برد). اگر رگرسیون مداوم، شدید یا مانع عملکرد طبیعی زندگی شود، ممکن است نشانه‌ای از مسائل روان‌شناختی عمیق‌تر مثل اضطراب، افسردگی یا اختلالات شخصیت باشد.
به گفته این روانشناس، وابستگی شدید به اشیای کودکان می‌تواند مستقیما ناشی از اضطراب‌های حل‌نشده هم باشد. اضطرابی که حتی ممکن است ریشه در کودکی فرد داشته باشد. اما همان طور که گفتم اگر زیاده‌روی در کار نباشد، نگران‌کننده نیست و فقط پای لذت و نوستالژی و حتی سالم‌خوری در میان است.
