دانشمندان به دنبال ساخت چرم از دایناسور تی‌رکس
چرم ساخته‌شده از تی‌رکس شاید شبیه داستان‌های علمی‌تخیلی باشد، اما در سال ۲۰۲۵، صنعت مد لاکچری ممکن است به یکی از خارق‌العاده‌ترین نوآوری‌های خود برسد. پژوهشگران با بهره‌گیری از مهندسی ژن و سلول، تلاش دارند چرم مصنوعی و بدون خشونتی تولید کنند که از بقایای فسیلی تی‌رکس گرفته شده است. آیا واقعاً می‌توان از دایناسورهای منقرض‌شده، متریال‌های آینده را ساخت؟
قدم زدن تی‌رکس در دنیای مد
حدود ۶۶ میلیون سال پیش، تی‌رکس در زمین پرسه می‌زد و همه موجودات اطرافش را به وحشت می‌انداخت. حالا همان شکارچی بزرگ ممکن است به کیف‌دستی آینده شما تبدیل شود!
گروهی از دانشمندان و مهندسان زیستی در حال توسعه نوعی چرم سازگار با محیط‌زیست و بدون خشونت هستند که از DNA فسیل‌شده‌ی این دایناسور استخراج می‌شود. هدف، تولید یک کیف‌دستی لوکس و نوآورانه است که پایه آن زیست‌فناوری مدرن باشد.
اولین چرم دنیا از گونه‌ای منقرض‌شده
به گفته‌ی پروفسور چه کانن، استاد مهندسی بافت در دانشگاه نیوکاسل، این پروژه اولین تلاش واقعی برای تولید چرمی از یک گونه منقرض‌شده است. در صورت موفقیت، این اولین چرم جهان خواهد بود که منشأ آن موجودی همچون تی‌رکس است.
این پروژه نتیجه همکاری میان سه مجموعه برجسته در حوزه فناوری و طراحی است. آژانس خلاقیت VML با نگاهی نوآورانه به آینده مد و لوکس‌گرایی، ایده‌پردازی و اجرای خلاقانه پروژه را بر عهده دارد. شرکت The Organoid Company به‌عنوان یکی از پیشگامان مهندسی ژنوم، مسئولیت بازسازی و مهندسی DNA باستانی را بر دوش دارد. در کنار این دو، شرکت Lab-Grown Leather Ltd که پیشرو در توسعه چرم‌های آزمایشگاهی و پایدار است، نقش کلیدی در تولید این ماده نوآورانه ایفا می‌کند.
این گروه معتقدند که می‌توان از زیست‌شناسی ماقبل تاریخ برای خلق مواد آینده استفاده کرد و آینده‌ی صنعت لوکس را متحول ساخت.
بس کورستن از شرکت VML می‌گوید: «ما در حال استفاده از زیست‌شناسی گذشته برای خلق متریال‌های لوکس آینده هستیم.»
کانن نیز می‌افزاید: «این پروژه ثابت می‌کند می‌توان متریال‌هایی کاملاً جدید ساخت. شاید روزی بتوان چرم‌هایی تولید کرد که قوی‌تر باشند، رنگ‌پذیری خاص‌تری داشته باشند یا حتی ویژگی‌هایی داشته باشند که پیش از این در هیچ ماده‌ای ندیده‌ایم.»
برای اولین بار در آسیا؛ حراج اسکلت ۱۲ متری دایناسوری از گونه تی رکس + ویدیو
چگونه از تی‌رکس چرم ساخته می‌شود؟
اینفوگرافیک چرم T. rex توضیح می‌دهد که چگونه مهندسی آزمایشگاهی با فرآیند فعلی چرم متفاوت است.
پژوهشگران از کلاژن فسیل‌شده تی‌رکس به‌عنوان الگو استفاده می‌کنند تا ماده‌ای بسازند که از نظر ساختاری کاملاً مشابه چرم سنتی باشد. این چرم نه تنها زیست‌تجزیه‌پذیر است بلکه از لحاظ اخلاقی نیز قابل‌دفاع خواهد بود.
برخلاف تردیدها، کانن تأکید دارد که آن‌ها سخت‌ترین بخش کار یعنی ساخت چرم از سلول را با موفقیت انجام داده‌اند. حالا با استفاده از فناوری‌های موجود، می‌توان مرحله‌های بعدی را نیز سریع پیش برد.
در فاز اولیه، چرم تی‌رکس برای تولید لوازم جانبی مانند کیف و کمربند به‌کار خواهد رفت. هدف این است که تا پایان سال، نخستین محصول لوکس با این چرم به بازار برسد.
در آینده، با گسترش تولید، کاربرد این متریال می‌تواند از صنعت مد فراتر برود و به حوزه‌هایی مانند خودروسازی نیز وارد شود.
کشف بقایای جد تی.رکس؛ تیراناسور ترسناکی با شاخ هایی در دو طرف چشم
بازسازی زیستی باستانی
در این روش از DNA مصنوعی برای مهندسی سلول‌هایی استفاده می‌شود که در نهایت بدون نیاز به داربست مصنوعی، در ساختار طبیعی خود ادغام می‌شوند و ماده نهایی را شکل می‌دهند.
کانن توضیح می‌دهد که آن‌ها ۱۵ سال در دانشگاه روی مهندسی بافت کار کرده‌اند و سپس طی سه تا چهار سال اخیر در شرکت خود، فرآیند ساخت پوست و چرم را کامل کرده‌اند.
توماس میچل، مدیرعامل The Organoid Company می‌گوید: «این پروژه نمونه‌ای خارق‌العاده از استفاده از مهندسی ژن و پروتئین برای خلق موادی کاملاً جدید است.»
به گفته او، آن‌ها با بازسازی و بهینه‌سازی توالی‌های پروتئینی باستانی، موفق شده‌اند ماده‌ای با الهام از زیست‌شناسی دایناسورها طراحی کرده و در خط سلولی اختصاصی خود، شبیه‌سازی کنند.
طبق اعلام شرکت VML، چرم تی‌رکس از سلول‌ها رشد داده می‌شود و برخلاف چرم‌های مصنوعی معمول، نه‌تنها ظاهر واقعی دارد بلکه دوام، قابلیت ترمیم و بافت طبیعی چرم واقعی را هم ارائه می‌دهد.
آیا چرم بدون پوست ممکن است؟
با این‌حال، برخی کارشناسان زیست‌شناسی نسبت به واقع‌گرایی این پروژه تردید دارند.
دکتر توماس هولتز از دانشگاه مریلند می‌گوید: «هیچ DNA کامل از دایناسورهای مزوزوئیک باقی نمانده است. پس ما هیچ ژن واقعی از تی‌رکس در اختیار نداریم.»
به گفته او، DNA پس از مرگ موجود به سرعت تجزیه می‌شود و قدیمی‌ترین DNA کشف‌شده فقط دو میلیون سال عمر دارد، درحالی‌که تی‌رکس ۶۶ میلیون سال پیش منقرض شده است.
هولتز همچنین اشاره می‌کند که در فسیل‌های تی‌رکس تنها کلاژن استخوان یافت شده، نه پوست. در حالی‌که چرم از پوست ساخته می‌شود.
پروفسور چه کانن
اما کانن پاسخ می‌دهد که این یک سوءتفاهم رایج است: «چرم از ساختار پوست ساخته می‌شود، نه خود پوست. کلاژنِ تشکیل‌دهنده‌ی چرم را می‌توان از رگ‌ها و ساختارهای استخوانی هم به‌دست آورد.»
کانن می‌گوید: «بسیاری از مردم با این فناوری‌ها آشنا نیستند، و به همین دلیل درک آن‌ها برای عموم دشوار است. اما تمام این فرآیندها اثبات شده‌اند.»
دوستدار محیط‌زیست
علاوه‌بر جنبه‌ی علمی، این پروژه تأثیرات زیست‌محیطی و اخلاقی نیز دارد. چرم سنتی یکی از عوامل اصلی جنگل‌زدایی است و مراحل دباغی آن با مواد شیمیایی خطرناک انجام می‌شود. اما چرم‌های آزمایشگاهی می‌توانند آسیب زیست‌محیطی را کاهش داده و حیوانات را نیز نجات دهند.
در بیانیه شرکت آمده است: «دایناسورها برای بقا در شرایط سخت تکامل یافته بودند؛ شرایطی که امروزه، با بحران تغییرات اقلیمی، دوباره در حال بازگشت است.»
