دایرةالمعارف ارز دیجیتال: کریپتو به زبان ساده

فرارو- اگر به تازگی قدم در دنیای ارز دیجیتال گذاشته‌اید، حتماً با لغات و اصطلاحات ناآشنا مواجه خواهید شد. این لغتنامه شامل رایج‌ترین اصطلاحات دنیای ارز دیجیتال است و به شما کمک می‌کند مفاهیم پایه‌ای را سریع و راحت یاد بگیرید.

بلاکچین (Blockchain)

دفتر کل دیجیتالی که تمام تراکنش‌های ارز‌های دیجیتال به صورت زنجیره‌ای از بلوک‌ها ذخیره می‌شود. هر بلوک شامل مجموعه‌ای از تراکنش‌هاست که به بلوک قبلی متصل می‌شود. در صورت ذخیره اطلاعات در بلاکچین برچسب زمان و ارتفاع بلوکی به آن می‌خورد، این باعث می‌شود هیچ فرد یا نهادی قادر به تغییر این اطلاعات نباشد.

ارز دیجیتال (Cryptocurrency) 

شکلی از پول دیجیتالی که بر پایه رمزنگاری ساخته شده و معمولاً به صورت غیرمتمرکز عمل می‌کند، مثل بیت‌کوین و اتریوم. شما می‌توانید ارز دیجیتال را در کمتر از ۵ دقیقه به سراسر دنیا انتقال دهید. ارز دیجیتال در بستر بلاکچین کار می‌کند.

بیت‌کوین (Bitcoin)

اولین و محبوب‌ترین ارز دیجیتال که توسط فردی ناشناس به نام ساتوشی ناکاموتو ایجاد شد.

آلت‌کوین (Altcoin)

هر ارز دیجیتالی به جز بیت‌کوین. اتریوم، لایت‌کوین، و کاردانو نمونه‌هایی از آلت‌کوین‌ها هستند.

صرافی ارز دیجیتال (Crypto Exchange)

پلتفرمی است که در آن کاربران می‌توانند ارز‌های دیجیتال را خریدوفروش کنند. صرافی‌های معروف شامل بایننس (Binance) و کوین‌بیس (Coinbase) هستند.

صرافی غیرمتمرکز (DEX)

صرافی‌هایی که از طریق نرم افزار اتوماتیک و بدون واسطه مرکزی کار می‌کنند و رئیس و کارمند ندارند، مثل یونی‌سواپ و پنکیک سواپ.

کوین (Coin)

واحدی از ارز دیجیتال است که روی بلاکچین اصلی ساخته می‌شود که به آن ارز بومی بلاکچین هم گفته می‌شود. به طور مثال، ارز بیت کوین که در بلاکچین بیت کوین راه اندازی شده، یا ارز کاردانو که در بلاکچین کاردانو راه‌اندازی شده، هر دو کوین هستند.

توکن (Token)

برخلاف کوین، توکن واحدی از ارز دیجیتال که معمولاً روی بلاکچین دیگری ساخته می‌شود، مانند تمامی توکن‌هایی (غیر از اتریوم) که در بلاکچین اتریوم راه‌اندازی شده‌اند. 

استیبل‌کوین (Stablecoin) 

ارز دیجیتالی که ارزش یک واحد از آن با یک واحد دلار برابر است. معروفترین استیبل کوین‌ها تتر (USDT) و یو‌اس‌دی کوین (USDC) هستند. 

تتر (Tether)

محبوب‌ترین استیبل‌کوین که ارزش آن همیشه برابر با یک دلار آمریکا است.

وایت‌پیپر (Whitepaper)

وایت پیپر به معنای ورق سفید به سند رسمی گفته می‌شود که توسط تیم توسعه یک ارز منتشر می‌شود و شامل اطلاعاتی است که توضیح می‌دهد یک پروژه ارز دیجیتال چگونه کار می‌کند و چه هدفی دارد.

میم‌کوین (meme coin)

توکن‌هایی که کاربردی در فضای ارز دیجیتال ندارند و با الهام از شخصیت‌های کارتونی یا واقعی بامزه (سگ، گربه، قورباغه و …) با هدف شوخی ایجاد می‌شوند. دوج کوین، شیبا، بیبی دوج کوین و پپه از معروف‌ترین میم کوین‌ها هستند. 

شت‌کوین (Shitcoin)

توکن‌هایی که کاربردی در فضای ارز دیجیتال ندارند و بدون هدف ایجاد شده‌اند و وایت پیپر ندارند. شت کوین‌ها یک درجه از میم کوین‌ها پایین‌تر هستند؛ ارزش ذاتی ندارند و به شدت وابسته به جامعه خود هستند. به همین دلیل، ریسک سرمایه‌گذاری در آنها بالاست. 

کیف پول دیجیتال (Crypto Wallet)

یک نرم‌افزار دانلود کردنی رایگان یا یک قطعه‌ی سخت‌افزاری است که برای ذخیره و انتقال ارز دیجیتال استفاده می‌شود. از معروف‌ترین کیف پول نرم افزاری، تراست ولت (Trust Wallet) و معروف‌ترین برند کیف پول سخت‌افزاری لجر (Ledger) است.

کیف پول سخت‌افزاری (Hardware Wallet)

قطعه سخت افزاری شبیه فلش مموری که برای ذخیره امن ارز‌های دیجیتال استفاده می‌شود. معروف‌ترین کیف پول‌های سخت افزاری لجر (Ledger) و ترزور (Trezor) هستند.

کلید خصوصی (Private Key)

کلید خصوصی رمز یا کدی است که دسترسی کامل به کیف پول دیجیتال شما را می‌دهد. کلید خصوصی معمولا از ۱۵ الی ۲۴ کلمه تشکیل شده که به صورت تصادفی انتخاب می‌شود. نکته مهم اینکه نباید آن را با کسی به اشتراک بگذارید.

کلید عمومی (Public Key)

کلیدی عمومی مشابه شماره حساب بانکی بوده و در واقع همان آدرسی است که دیگران می‌توانند به آن ارز دیجیتال ارسال کنند. شما کلید عمومی را برای دریافت ارز در اختیار واریز کننده قرار می‌دهید.

دیفای (DeFi)

امور مالی غیرمتمرکز که به کاربران اجازه می‌دهد در فضای ارز دیجیتال بدون نیاز به بانک‌ها، وام بگیرند یا سرمایه‌گذاری کنند.

قرارداد هوشمند (Smart Contract)

قرارداد‌هایی دیجیتال که به صورت خودکار و بدون واسطه اجرا می‌شوند. اسمارت کانترکت‌ها در بلاکچین‌هایی مانند اتریوم کاربرد دارد.

اثبات کار (PoW – Proof of Work)

روشی برای تأیید تراکنش‌ها که نیاز به حل معادلات پیچیده دارد.

اثبات سهام (PoS – Proof of Stake)

روش جایگزین برای تأیید تراکنش‌ها که نیازی به ماینینگ ندارد و بر اساس تعداد ارز‌های قفل‌شده کار می‌کند.

ماینینگ (Mining)

ماینینگ، ماین یا استخراج ارز دیجیتال، به فرایند تأیید تراکنش‌ها و افزودن آنها به بلاکچین گفته می‌شود. ماینر‌ها برای این کار پاداش دریافت می‌کنند. ماین فقط در بلاکچین‌های الگوریتم اثبات کار امکان دارد.

گس فی (Gas Fee)

کارمزدی که برای انجام تراکنش‌ها یا اجرای قرارداد‌های هوشمند در شبکه‌هایی مانند اتریوم پرداخت می‌شود.

نهنگ (Whale)

فرد یا نهادی که مقدار زیادی ارز دیجیتال دارد و می‌تواند روی بازار تأثیر بگذارد.

بازار گاوی (Bull Market)

دوره‌ای که قیمت‌ها در حال افزایش هستند و بازار روند صعودی دارد.

بازار خرسی (Bear Market)

دوره‌ای که قیمت‌ها در حال کاهش هستند و بازار روند نزولی دارد.

هودل (HODL)

اصطلاحی که به معنای نگه داشتن طولانی‌مدت ارز دیجیتال است، حتی وقتی قیمت‌ها نوسان دارند.

فومو (FOMO) 

فومو کوتاه شده‌ی عبارت (Fear of Missing Out) به معنای ترس از دست دادن فرصت سرمایه‌گذاری است، که معمولاً باعث تصمیم‌گیری عجولانه می‌شود.

فاد (FUD)

FUD کوتاه شده‌ی عبارت (Fear, Uncertainty, Doubt) به معنای ایجاد ترس، عدم اطمینان و شک برای کاهش قیمت‌ها در بازار است.

سواپ (Swap)

تبدیل یک ارز دیجیتال به ارز دیگر بدون نیاز به تبدیل به پول نقد.

لیکویید شدن (Liquidation)

وقتی ارزش وثیقه شما در معاملات اهرمی کاهش می‌یابد و صرافی موقعیت شما را می‌بندد.

اهرم (Leverage)

اهرم یا لورج اعتباری است که در بخش فیوچرز یا پرپچوال صرافی به معامله گر داده می‌شود. با استفاده از اهرم معامله‌گر می‌تواند با چند برابر سرمایه خود معامله کند. به طور مثال انتخاب اهرم ۳X به معنای دریافت ۳ برابر سرمایه است. این یعنی هم سود احتمالی و هم ضرر احتمالی شما ۳ برابر می‌شود.

عرضه اولیه کوین (ICO)

فرایندی که در آن پروژه‌های جدید ارز دیجیتال برای جذب سرمایه، توکن‌های خود را پیش‌فروش می‌کنند.

نود (Node)

کامپیوتری که به شبکه بلاکچین متصل است و به تأیید و ذخیره داده‌ها کمک می‌کند.

فورک (Fork)

ایجاد تغییر عمیق در پروتکل بلاکچین که می‌تواند به ایجاد زنجیره جدیدی منجر شود، مثل بیت‌کوین کش (Bitcoin Cash) که یک فورک از شبکه‌ی بیت کوین است.

سافت فورک (Soft Fork)

ارتقای جزئی بلاکچین که با نسخه‌های قبلی سازگار است.

هارد فورک (Hard Fork)

ارتقای بلاکچین با تغییرات بزرگ که ممکن است حتی باعث ایجاد یک زنجیره جدید می‌شود.

کیف پول گرم (Hot Wallet)

کیف پول‌هایی که به اینترنت متصل‌اند و برای تراکنش‌های روزمره استفاده می‌شوند.

کیف پول سرد (Cold Wallet)

کیف پول‌هایی که به اینترنت متصل نیستند و امنیت بیشتری دارند.

استیکینگ (Staking)

قفل کردن ارز دیجیتال در استخر نقدینگی برای حمایت از شبکه و دریافت پاداش.

متاورس (Metaverse)

دنیای مجازی که ارز‌های دیجیتال و فناوری بلاکچین نقش کلیدی در آن دارند.

توکن غیرقابل تعویض – توکن مثلی (NFT)

دارایی‌های دیجیتالی منحصر‌به‌فرد مثل آثار هنری، که نمی‌توان آنها را با چیز دیگری تعویض کرد.

سازمان خودمختار غیرمتمرکز (DAO)

سازمان‌هایی که به صورت غیرمتمرکز و از طریق قرارداد‌های هوشمند اداره می‌شوند.

هش (Hash) 

فرایند تبدیل داده‌ها به رشته‌ای از اعداد و حروف برای امنیت و تأیید اطلاعات.

بالاترین قیمت تاریخی (ATH)

ATH عبارت اختصاری برای عبارت “All-Time high” به معنای بالاترین قیمتی است که یک ارز دیجیتال تا به حال داشته.

پایین‌ترین قیمت تاریخی (ATL)

ATL کوتاه شده عبارت “All-Time Low” به معنای پایین‌ترین قیمتی است که یک ارز دیجیتال تا به حال ثبت کرده.

پامپ و دامپ (Pump and Dump)

افزایش مصنوعی قیمت یک ارز توسط گروهی خاص و سپس فروش ناگهانی برای کسب سود. 

آربیتراژ (Arbitrage)

خرید ارز دیجیتال از یک صرافی و فروش آن در صرافی دیگر برای کسب سود از تفاوت قیمت‌ها.

زمان بلاک (Block Time)

مدت زمانی که طول می‌کشد تا یک بلاک جدید به بلاکچین افزوده شود.

سختی شبکه (Difficulty)

معیاری که تعیین می‌کند حل معادلات ریاضی برای ماینر‌ها چقدر سخت است.

آدرس کیف پول (Wallet Address)

رشته‌ای از حروف و اعداد که به عنوان شناسه کیف پول شما عمل می‌کند.

لیکوئیدیتی (Liquidity)

لیکوئیدیتی به معنای نقدینگی به میزان سهولت خرید یا فروش یک ارز دیجیتال بدون تأثیر زیاد بر قیمت آن گفته می‌شود.

منبع خبر