شراره خورشیدی چیست و چرا ممکن است باعث قطع برق در زمین شود؟
خورشید شاهد یک رشته فعالیت است که بزرگترین شراره خورشیدی در سال جاری را به همراه آورده و «رصدخانه پویایی خورشیدی» ناسا آن را ثبت کرده است.
در دوره‌های فعالیت زیاد خورشید، جریان پیوسته‌ای از ذرات باردار که به باد خورشیدی معروف است مرتب به زمین برخورد می‌کند.
این پدیده که آب و هوای فضایی یا طوفان خورشیدی نامیده می‌شود می‌تواند بر برخی بخش‌های فناوری روی زمین تأثیر بگذارد و حتی باعث قطع برق و همچنین فضانوردان در فضا شود، اما برای بشر روی زمین زیانی ندارد.
شراره خورشیدی چیست؟
طوفان‌های خورشیدی بخشی طبیعی از چرخه خورشید ما هستند. آنها زمانی اتفاق می‌افتند که خورشید فوران‌های شدیدی را به شکل زبانه‌های خورشیدی و پرتابه‌های جرم تاجی (CME)، انرژی و ماده خورشیدی را به فضا پرتاب می‌کند.
شراره‌های خورشیدی تشعشعات الکترومغناطیسی خورشید هستند که با سرعت نور حرکت می‌کنند و در کمتر از هشت دقیقه به زمین می‌رسند.
آنها اغلب همراه با پرتابه‌های جرم تاجی روی می‌دهند که انفجارهای عظیم انرژی باردار هستند که اگرچه سرعت نور را ندارند اما با سرعت میلیونها کیلومتر در ساعت حرکت می‌کنند.
شدت برخورد طوفان‌های خورشیدی با زمان می‌تواند درجات مختلفی داشته باشد. انرژی خورشید می‌تواند نور درخشانی را در آسمان ایجاد کند که با نام‌های شفق قطبی، شفق شمالی یا نور جنوبی شناخته می‌شود.
شفق قطبی زمانی رخ می‌دهند که ذرات پر انرژی از فضا با اتم‌ها و مولکول‌های جو برخورد می‌کنند
طوفانی خورشیدی چه تاثیری بر زمین دارد؟
به گفته ناسا، شعله‌ها و فوران‌های خورشیدی می‌توانند بر ارتباطات رادیویی، شبکه‌های برق و سیگنال‌های ناوبری روی زمین تأثیر بگذارند. در سال ۲۰۱۷، دو شراره خورشیدی عظیم که از سطح خورشید پرتاب شده بودند، دستگاه‌هایی مانند سیستم‌های ناوبری جی‌پی‌اس را مختل کردند.
و در فوریه ۲۰۱۱، یک شراره خورشیدی قدرتمند باعث بروز اختلال در ارتباطات رادیویی در سراسر چین شد.
افزایش فعالیت خورشیدی می‌تواند بر فناوری‌های مختلف روی زمین تاثیر بگذارد
و در موردی حتی شدیدتر در سال ۱۹۸۹، یک شراره خورشیدی باعث قطع برق ۹ ساعته برای میلیونها نفر در ایالت کبک کانادا شد. پیش از آن، در سال ۱۸۵۹، یک فوران خورشیدی عظیم باعث بروز یک طوفان ژئومغناطیسی شد که در سیگنال‌دهی راه آهن و خطوط تلگراف عصر ویکتوریا هم اختلال ایجاد کرد.
و به نظر می‌رسد که امروزه هم این پدیده همچنان یک تهدید محسوب می‌شود به نحوی که پژوهشگران دانشگاه لنکستر به شبکه راه‌آهن بریتانیا هشدار داده‌اند که برای طوفانی که ممکن است به رغم نادر بودن، شبکه خطوط راه‌آهن را مختل کند آماده باشد.
ظهور لکه‌های خورشیدی به شکل لکه‌های تاریک بر سطح این ستاره نشانه افزایش در فعالیت آن است
فواصل زمانی بین طوفان‌های خورشیدی چقدر است؟
خورشید از گاز داغ و دارای بار الکتریکی تشکیل شده که حرکت دارد و میدان مغناطیسی قدرتمندی را ایجاد می‌کند. این میدان چرخه‌ای به نام چرخه خورشیدی دارد. در نتیجه، سطح خورشید دوره‌های منظمی از فعالیت‌های آرام و طوفانی را تجربه می‌کند.
هر ۱۱ سال یا بیشتر، هنگام اوج چرخه خورشیدی، جای میدان مغناطیسی قطب شمال و جنوب خورشید عوض می‌شود. به گفته یک گروه بین‌المللی از کارشناسان طرح مشترک ناسا و اداره ملی امور اقیانوسی و جوی ایالات متحده، چرخه کنونی با نام «چرخه خورشیدی ۲۵» در دسامبر ۲۰۱۹ آغاز شد.
یک چرخه خورشیدی با حداقل فعالیت خورشیدی آغاز می‌شود. در این مرحله، خورشید کمترین لکه‌های خورشیدی را دارد – لکه‌های تاریکی که به پژوهشگران کمک می‌کند فعالیت ستاره منظومه ما را دنبال کنند.
با افزایش فعالیت خورشیدی، تعداد لکه‌های آن نیز افزایش می‌یابد. در میانه چرخه خورشیدی که آن را حداکثر فعالیت خورشیدی می‌نامند، خورشید بیشترین لکه‌ها را دارد و قطب‌های مغناطیسی این ستاره جای خود را تغییر می‌دهند. ناسا و اداره ملی امور اقیانوسی و جوی می‌گویند که در سال گذشته خورشید به حداکثر دوره خورشیدی خود در چرخه فعلی رسیده است.
در حال حاضر، انفجارهای عظیم نور و انرژی در لکه‌های خورشیدی رخ می‌دهند و این لکه‌ها تیره‌تر به نظر می رسند زیرا دمای آنها از محیط اطرافشان پایین‌تر است. وسعت اکثر آنها به اندازه کره زمین یا بیشتر است. در نقطه اوج حداکثر خورشیدی در طول چرخه ۱۱ ساله آن، احتمال وقوع طوفان‌های خورشیدی بیشتر است.
منبع: بی بی سی
