نبرد شاپرک و صرافی‌های ایرانی ارز دیجیتال: اجرای شرط و شروط ۱۰ گانه یا پایان کار؟
فرارو- از زمان بسته شدن درگاه پرداخت صرافی‌ها، شروط شاپرک برای بازگشایی درگاه‌های صرافی‌های ارز دیجیتال با واکنش‌هایی از سوی جامعه ارز دیجیتال همراه شد. اما آیا شرط و شروط ۱۰ گانه واقعاً غیرمنطقی است یا اولین اقدام از سوی ناظر اقتصادی ایران است؟
به گزارش فرارو؛ در نامه‌ی مورخ ۱۰ دی‌ماه شاپرک به انجمن نظام صنفی رایانه‌ای کشور، ۱۰ شرط برای بازگشایی درگاه‌های پرداخت صرافی‌ها تعیین شده، درحالی که در این نامه ۹ بند برای حمایت از کاربران صرافی‌ها وجود دارد، رسانه‌ها به بند ۷، اطلاعات تراکنش کاربران حساس شده‌اند. در این گزارش تحلیلی، ۱۰ شرط شاپرک، همچنین علل و نتایج ورود بانک مرکزی برای نظارت به ارز دیجیتال بررسی می‌شود.
درگاه صرافی‌ها چرا بسته شد؟
در تاریخ ۶ دی درگاه پرداخت صرافی‌ها بسته شدند. پس از اینکه، سرمایه‌گذاران ارز دیجیتال دقایقی از بهت این ضربه بیرون آمدند، پرسیدند: چرا؟
پاسخ در دوازدهمین جلسه کمیته تنظیم سیاست‌های بانک مرکزی در حوزه رمزارز‌ها بود که هیچ گزارش رسمی از آن بیرون درز نکرد. اما در نامه شاپرک به رئیس سازمان نظام صنفی و رایانه‌ای کشور، علی حکیم جوادی به این جلسه اشاره شده است. بر اساس گزارش‌ها چند علت اصلی باعث این اقدام شاپرک شد:
• سفته بازی در بازار تتر و دلار و تاثیر منفی آن بر اقتصاد،
• رشد غیرمجاز پولشویی و فعالیت‌های مالی مشکوک،
• نبود شفافیت در صورت‌های مالی صرافی‌ها.
به همین علت در ۱۰ دی‌ماه شاپرک به نظام صنفی و رایانه‌ای نامه توضیحی حاوی شرط و شروط و ضرب العجل نوشت.
شاپرک: بازگشایی درگاه صرافی‌ها شرط دارد!
شاپرک بازگشایی درگاه صرافی‌ها را بر ارائه ۱۰ ردیف اطلاعات معین شده مشروط کرده است. بر اساس نامه شاپرک خطاب به رئیس سازمان نظام صنفی و رایانه‌ای کشور، علی حکیم جوادی، ۱۰ شرط برای بازگشایی درگاه‌های رمزارزی تعیین شده است.
این شروط عبارتند از:
۱- اطلاعات ثبتی صرافی مانند شماره ثبت، شناسه ملی
۲- اطلاعات مدیر عامل، هیئت مدیره و سهامداران شرکت
۳- اطلاعات کارمندان دارای دسترسی حساس به اطلاعات کاربران
۴- مشخصات حساب واحد (معرفی ریز تراکنش‌های مبتنی بر حساب‌های دریافت وجوه ریالی از طریق درگاه پرداخت و نیز جهت واریز مبلغ کاربران مورد استفاده قرار می‌گیرد.)
۵- صورت‌های مالی حساب رسی شده ۳ سال اخیر
۶- صورت‌های مالی حساب رسی نشده ۳ سال اخیر
۷- ریزتراکنش‌های مبتنی بر حساب‌های دریافت وجوه ریالی سکوی مبادله رمزارز در سه سال اخیر
۸- معرفی ساز و کار نگهداری رمزارز‌های کاربران (برای جلوگیری از هک)
۹- اعلام میزان ذخایر رمزارزی (proof of reserve)
۱۰- اوردر بوک سه ماه اخیر صرافی.
فین تک: حریم خصوصی کاربران خط قرمز پلتفرم‌های رمز ارز در ایران است!
اولین واکنش به این موضوع بیانیه انجمن فین تک بود.
این انجمن با اعلام موضع مخالف خود با استناد به اصل ۲۵ قانون اساسی نوشت:
«انجمن فین‌تک و زیست‌بوم رمزارز ایران در پاسخ به دغدغه‌ی کاربران خود اعلام می‌کند، به هیچ عنوان بر خلاف اصل ۲۵ قانون اساسی و مصوبه‌ی شورای عالی فضای مجازی در مورد حریم خصوصی کاربران، داده‌های کاربران را در اختیار شرکت خصوصی شاپرک یا شرکت‌های زیرمجموعه قرار نخواهد داد؛ حتی اگر اقدامات سلبی به منزله‌ی توقف فعالیت این سکو‌ها در ایران باشد، صیانت از حریم خصوصی کاربران و امنیت داده‌های ایشان را اصل کلیدی و غیر قابل تغییر فعالیت خود می‌دانیم و از آن عدول نخواهیم کرد.»
انجمن فین تک در بیانیه‌ای دیگر، حمایت از پلتفرم‌های داخلی و تعامل با این نهاد متخصص را خواستار شد.
کدام صرافی‌های توافق نامه شاپرک را پذیرفتند؟
به گفته علیرضا یعقوبی، رئیس هیئت مدیره انجمن فین‌تک تنها ۲ درصد از میان حدود ۲۴۰ کسب‌وکار رمزارزی در ایران یعنی ۵ کسب و کار توافق نامه شاپرک را پذیرفته‌اند. این در حالی است که بر اساس آمار غیررسمی ۵۰ کسب و کار رمزارزی شامل صرافی‌ها این توافق نامه را پذیرفته‌اند.
شروط ۱۰ گانه شاپرک به چه موضوعاتی می‌پردازد؟
با دقت در شروط ۱۰ گانه شاپرک درمی یابیم این شروط امنیت کاربران در مقابل خالی فروشی صرافی‌ها به وسیله پیگیری پشتوانه صرافی‌ها را دنبال می‌کنند.
نقطه عطف در شروط شاپرک درخواست اثبات ذخایر یا “proof of reserve” است. پس از خالی فروشی صرافی FTX، یکی از بزرگترین صرافی‌های جهان ارائه پشتوانه صرافی یا همان «گواهی اثبات ذخایر» در جهان مرسوم است. زیرا کاربران باید بدانند جای وجوهشان امن است.
همچنین درخواست اطلاعات مدیرعامل و کارکنان صرافی‌ها باعث پیشگیری از کلاهبرداری می‌شود.
با اینحال نگرانی از افشای اطلاعات کاربران همچنان در فضای ارز دیجیتال ایران وجود دارد.
چه کسانی باید نگران افشای اطلاعات تراکنش‌ها باشند
معمولاً اطلاعات تراکنش‌های کاربران برای جلوگیری از پولشویی یا اقدامات علیه امنیت ملی به کار می‌رود.
تمامی کاربران احراز هویت شده در بانک‌ها حساب دارند و قوانین مبارزه با پولشویی را امضا کرده‌اند. همچنین آگاهی کامل دارند که واریز و برداشت آنها پیش از این درخواست شاپرک نیز در حال رصد بوده است.
اما نگرانی‌های از قبیل امکان اعمال مالیات بر خرید و فروش ارز دیجیتال، مانند کاری که در امریکا در حال اجراست، باعث نگرانی کاربران شده.
کاربران اعتقاد دارند رسالت ارز دیجیتال امور مالی غیرمتمرکز است، جایی که معامله‌گران بدون واسطه نهاد مالی در بازاری آزاد خرید و فروش انجام می‌دهند. با این حال قانون‌گذاری در ارز دیجیتال برای جلوگیری از فعالیت‌های مجرمانه در حال محدودسازی فضای ارز دیجیتال است.
