همسفر با اردشیر بابکان به سرزمین کرم هفتواد؛ زیباترین مکان‌های تاریخی کرمان

راهنماتو- کرمان، سرزمینی در دل کویر که رازهای بسیاری از تاریخ ایران را پنهان کرده است. اینجا جایی است که اردشیر بابکان برای تثبیت قدرت خود قدم گذاشت و افسانه‌ی کرم هفتواد در دل آن شکل گرفت. در این مطلب، به سفری تاریخی-افسانه‌ای می‌رویم؛ از قلعه دختر تا قلعه‌ی اردشیر، تا ردپای ساسانیان را دنبال کنیم.

به گزارش راهنماتو، وقتی وارد شهر کرمان می‌شویم انگار روی شهر فیلتر عکس‌های وینتیج انداخته‌اند. انگار چشم‌های ما دوربین آنالوگی است که از شهری دیرینه تصویر برمی‌دارد. قصه جایی زیبا می‌شود که مطمئن می‌‌شویم یکی از زیباتری قصه‌های شاهنامه در دل کرمان اتفاق می‌افتد.

اما، اگر این یک قصه افسانه‌ای است پس چطور قلعه دختر که قلعه حاکم کرمان، هفتواد، بوده هنوز هم وجود دارد؟ چطور آن قلعه‌ای که اردشیر در نزدیکی بم ساخت تا کنترل کرمان را بدست بگیرد همچنان پابرجاست. به نظر می‌رسد اینجا اسطوره و تاریخ گره خورده‌اند.

به هر رو شنیدن این قصه‌ها پیش از سفر زیباست. امروز قصه کرم هفتواد را در این مطلب از راهنمای سیروسفر مرور می‌کنیم و بعد گشتی در شهر کرمان و حوالیش می‌زنیم. پس از این اگر به کرمان بروید وجب به وجب کرمان پر هستند از تصویر برای شما.

قصه کرم هفتواد در شاهنامه فردوسی

بیشتر بخوانید: همسفر با رستم در نبرد با دیوان مازندران؛ اسرارآمیزترین جاهای دیدنی مازندران کجاست؟

در روزگاری دور، در شهری به نام کجاران (بم امروزی)، مردم زندگی‌شان را از راه نخ‌ریسی می‌گذراندند. زنان و دختران هر روز کنار صخره‌ای جمع می‌شدند، دوک‌هایشان را به دست می‌گرفتند و با مهارت نخ می‌ریسیدند. در میان آن‌ها دختر هفتواد، حاکم شهر، نیز مانند دیگران به این کار مشغول بود.

روزی هنگام استراحت، سیبی از زمین برداشت. وقتی آن را گاز زد، کرم کوچکی درون آن دید. او که حس عجیبی نسبت به این کرم پیدا کرده بود، آن را درون دوک نخ‌ریسی‌اش گذاشت و تصمیم گرفت از آن مراقبت کند. اتفاق عجیبی رخ داد؛ از روزی که کرم را در دوک نگه داشت، کارش رونق بیشتری گرفت و نخ بیشتری می‌ریسید. او که این را به طالع نیک کرم نسبت می‌داد، هر روز با تکه‌ای سیب از آن مراقبت می‌کرد.

مدتی گذشت و کرم بزرگ و بزرگ‌تر شد. دختر راز خود را برای پدرش، هفتواد، فاش کرد. هفتواد که می‌دید کار و بارشان روزبه‌روز بهتر می‌شود، کرم را نشانه‌ای از بخت و اقبال دانست. ابتدا ظرفی مخصوص برای کرم ساخت، اما کرم آن‌قدر رشد کرد که دیگر در آن جا نمی‌شد. پس حوضی برایش ساخت و کرم را در آن نگه داشت.

بیشتر بخوانید: همسفر با خسرو پرویز به سرزمین مقدس ساسانیان؛ حیرت‌انگیزترین آثار باستانی آذربایجان که باید ببینید

با گذشت زمان، قدرت هفتواد افزایش یافت. او که روزی حاکم شهر بود، حالا سپاهی تشکیل داده بود و در برابر کارگزاران اردشیر که برای گرفتن مالیات آمده بودند، مقاومت کرد و ان ها را شکست داد. او برای مستحکم کردن قدرتش قلعه‌ای بزرگ در کوهستان ساخت که بعدها به قلعه دختر مشهور شد. کرم را که دیگر به غولی عظیم‌الجثه تبدیل شده بود، درون قلعه و حوض مخصوصی نگه داشت.

شهرت قدرت و ثروت هفتواد به گوش اردشیر بابکان، شاهنشاه ساسانی، رسید. اردشیر که نمی‌توانست قدرت گرفتن هفتواد را تحمل کند، با سپاهیانش به جنگ او آمد. اما در نبرد نخست، سپاه اردشیر شکست سختی خورد و مجبور شد عقب‌نشینی کند. هفتواد دیگر خود را شکست‌ناپذیر می‌دید، چراکه باور داشت کرم، او و خاندانش را در برابر هر خطری حفظ می‌کند.

چو آگه شد از هفتواد اردشیر                      نبود ان سخن‌ها ورا دلپذیر

سپهبد فرستاد نزدیک اوی                          سپاهی بلنداختر و رزم جوی

چو آگه شد از آن سخن هفتود                    ازیشان به دل در نیامدش یاد 

اما اردشیر که دید با جنگ مستقیم راه به جایی نمی‌برد، نیرنگی هوشمندانه طرح کرد. او دژبانان قلعه را به بزم و شراب‌خواری دعوت کرد. زمانی که همه مست و ناتوان شدند، اردشیر دیگی از قلع مذاب آماده کرد که ظاهری شبیه به شیر و برنج داشت. آن را نزد کرم بردند. کرم که گرسنه بود، بی‌درنگ آن را بلعید. لحظه‌ای نگذشت که بدنش از درون سوخت و ناتوان شد. در همان لحظه، اردشیر شمشیر از غلاف کشید و ضربه‌ای کاری بر پیکر کرم زد و او را از پای درآورد.

بیشتر بخوانید: همسفر با بهرام گور به عبادتگاه مقدس او؛ اسرارآمیزترین آتشکده باستانی در تهران

با مرگ کرم، بخت هفتواد نیز به سر رسید. او و پسرانش که برای دفاع از قلعه آمده بودند، با سپاه اردشیر روبه‌رو شدند و یکی پس از دیگری از دم تیغ گذشتند.

پس از این پیروزی، اردشیر بابکان بر کرمان مسلط شد، قلعه‌ای ساخت و فرمانروایانی را برای اداره‌ی این سرزمین گماشت.

در ادمه نه تنها مکان‌هایی که در این قصه از آن ها یاد شد را معرفی می‌کنیم، بلکه به سراغ دیدنی‌ترین آثار باستانی کرمان و بم می‌رویم که ما را رهسپار خاطرات ایران باستان می‌کند.

قلعه اردشیر بابکان

قلعه اردشیر کرمان یکی از قلعه‌های باستانی دوره ساسانی است که به دستور اردشیر بابکان بر فراز کوهی در کرمان ساخته شد. این قلعه که با نام قلعه کوه نیز شناخته می‌شود، کارکرد نظامی و دفاعی داشت و پس از شکست هفتواد، حاکم کرمان، به دست اردشیر بابکان بنا شد. معماری قلعه شامل دیوارهای ضخیم از خشت خام و بخش‌هایی مانند آتشکده آناهید است که نشان از اهمیت مذهبی آن دارد. امروزه بخش‌های زیادی از قلعه تخریب شده، اما همچنان به عنوان یکی از مهم‌ترین آثار ملی ایران مورد توجه است.

آدرس قلعه اردشیر بابکان

برای رفتن به قلعه اردشیر بابکان باید بر فراز تپه‌ای در جنوب کرمان بروید.

آتشکده آناهیتا (قلعه دختر)

یکی دیگر از بناهای باقی مانده از دوره ساسانیان که در کرمان می‌بینیم آتشکده آناهیتا یا قلعه دختر کرمان است. افسانه‌ها می‌گویند که نام این مکان تاریخی را قلعه دختر گذاشتند تا تسخیرناپذیر باشد. از ورای همین افسانه، افسانه دختر فرمانروایی را می‌بینیم که با طلسمش اجازه نمی‌داد کسی به کرمان بتازد. حال بهتر است افسانه‌ها را با پاییز عجین کنیم و سری به تاریخ این بنا بزنیم، هرچند که از آن مخروبه‌ای بیش باقی نمانده است.

قلعه دختر کرمان، بنایی تاریخی و باستانی است که بر فراز تپه‌ای مرتفع در شرق کرمان قرار دارد. این قلعه با قدمتی طولانی، به دوره‌های مختلف تاریخی از جمله دوران مادها و ساسانیان مرتبط دانسته می‌شود. برخی از روایات اساطیری، آن را تبعیدگاه پادشاه مغلوب بابل در زمان کوروش بزرگ و آخرین پناهگاه یزدگرد ساسانی می‌دانند. ساخت این قلعه مستحکم و غیرقابل نفوذ را به اردشیر درازدست نسبت می‌دهند و نام‌گذاری آن با عنوان “دختر” به دلیل قرار گرفتن بر روی تپه‌ای مرتفع و غیرقابل‌تسخیر بوده است. این قلعه که به آتشکده آناهیتا نیز معروف است، دارای دو بخش اصلی است و با معماری دفاعی منحصربه‌فرد خود، از جمله دیوارهای ضخیم و برج‌های متعدد، به عنوان یکی از مهم‌ترین آثار تاریخی ایران محسوب می‌شود.

آدرس آتشکده آناهیتا (قلعه دختر)

برای رفتن به آتشکده آناهیتا باید به  استان کرمان، شرق کرمان، خیابان انقلاب، کنار پارک انقلاب بروید.

ارگ بم؛ سرزمین بهمن پسر اسفندیار

از ارگ بم زیاد شنیده‌ایم و حتی اگر به آن سفر نکرده باشیم حتما کارت پستال‌های آن را دیده‌ایم. در این میان عاشقان تاریخ ایران و ایرانگردها از سفر به بم غافل نمی‌شوند؛ بنابراین در فضای مجازی و اینترنت حتما نگاهمان به این بنای خواستنی بر جای مانده از نیاکانمان افتاده است. ارگ بم، سرزمین بهمن پسر اسفندیار است. بهمنی که فردوسی در شاهنامه از او نام برد و در تاریخ با اردشیر یکم هخامنشی یکسان پنداشته می‌شود. اما، برخی از پژوهشگران با توجه به سبک معماری ارگ بم این بنای تاریخی را به اواخر دوره اشکانیان و اوایل دوره ساسانیان نسبت می‌دهند. در این میان، مساله‌ای که واضح است حضور این ارگ در ادوار مختلف تاریخی ایران است که لایه به لایه بر دیوارهای این بنای زیبا برجای مانده.

ارگ بم، شاهکاری از معماری و مهندسی ایرانی است که نشان‌دهنده‌ی دانش و مهارت بالای سازندگان آن در گذشته دور است. این سازه‌ی عظیم خشتی، با طراحی شهرگونه و تدابیر امنیتی قوی، به عنوان یک دژ مستحکم در برابر حملات دشمنان عمل می‌کرده است. وجود برج و بارو، راه‌های مخفی و مقر فرماندهان نظامی، از جمله ویژگی‌های امنیتی این قلعه است. ارگ بم، با الهام از معماری هیپودامین، روی تپه‌ای بلند ساخته شده تا بر محیط اطراف مسلط باشد و دسترسی به آن دشوار شود. استفاده از مصالح طبیعی مانند گل رس، لاشه سنگ و خشت خام در ساخت این قلعه، به پایداری آن در طول قرن‌ها کمک کرده است. علاوه بر جنبه‌ی نظامی، ارگ بم دارای سیستم‌های پیچیده‌ی مهندسی آب و باد است که باعث تنظیم دما و رطوبت داخل قلعه می‌شده است. این ویژگی‌ها نشان می‌دهد که سازندگان ارگ، دانش عمیقی از معماری، مهندسی و اقلیم منطقه داشته‌اند. به طور کلی، ارگ بم یک شاهکار معماری است که نشان‌دهنده‌ی هوش و خلاقیت ایرانیان باستان است.

آدرس ارگ بم

برای رفتن به ارگ بم باید به کرمان، شهر بم، خیابان بهمن بروید.

 روستای دهبکری

روستای دهبکری، نگینی در دل کوه‌های استان کرمان، با طبیعتی بکر و مردمانی خونگرم، مقصدی جذاب برای گردشگران است. این روستا که قدمتی دو قرنه دارد، در میان باغ‌های میوه و ارتفاعات سرسبز قرار گرفته و از آب و هوایی معتدل و مطبوع برخوردار است. معماری خانه‌های روستایی با تلفیقی از سنت و مدرنیته، نمایی زیبا به روستا بخشیده است. دهبکری با جاذبه‌هایی همچون سد بیدان، قله‌های مرتفع و آبشارهای دغوییه، فرصتی عالی برای کوهنوردی، طبیعت‌گردی و عکاسی فراهم می‌کند. محصولات باغی باکیفیت، به ویژه گردو و بادام کوهی، از سوغاتی‌های معروف این روستای ییلاقی هستند.

مردم خونگرم و مهمان‌نواز دهبکری، به زبان فارسی با گویش کرمانی سخن می‌گویند و به آیین‌های سنتی خود همچون شب یلدا و مراسم مذهبی پایبند هستند. بازدید از این روستا، سفری به دل تاریخ و طبیعت است و فرصتی برای آشنایی با فرهنگ و آداب و رسوم مردم این منطقه.

آدرس روستای دهبکردی

برای رفتن به روستای دهبکردی باید به استان کرمان، بم، ۵۰ کیلومتری جنوب غرب بم بروید.

 گورستان ایستاده کودکان ارگ بم

کشف تکان‌دهنده‌ی صدها جسد کودک در دیوارهای تاریخی ارگ بم، پس از زلزله‌ی مهیب سال ۱۳۸۲، یکی از بزرگ‌ترین معماهای باستان‌شناسی ایران را رقم زد. نرگس احمدی، محقق ایرانی، برای نخستین بار به این موضوع پی برد و با انتشار گزارشی، جامعه‌ی علمی و عمومی را شوکه کرد. بررسی‌های بعدی نشان داد که این کودکان در طول سالیان متمادی و به شیوه‌ای عجیب در دیوارهای ارگ دفن شده‌اند.

تحقیقات گسترده نشان داد که این کودکان از اقشار مختلف اجتماعی و با سنین متفاوت بودند و به نظر می‌رسد برخی از آن‌ها حتی نوزاد بوده‌اند. شیوه‌ی دفن آن‌ها نیز بسیار متنوع بوده است؛ برخی در میان آجرها قرار گرفته بودند، برخی دیگر در گودی‌های ایجاد شده در دیوارها و برخی نیز در لایه‌های زیرین خاکستر دفن شده بودند. این کشف هولناک، پرسش‌های بسیاری را در مورد دلایل این اقدام، هویت کودکان و باورهای مردم آن دوران ایجاد کرد.

علت دفن کودکان در دیوارهای ارگ هنوز به طور قطع مشخص نشده است. برخی کارشناسان بر این باورند که این عمل ممکن است به دلایل آیینی یا اعتقادی انجام شده باشد. برخی دیگر نیز معتقدند که این کودکان ممکن است قربانیان بیماری‌های واگیردار یا قحطی بوده باشند. همچنین، برخی نظریه‌ها دلایل اجتماعی و اقتصادی را برای این پدیده مطرح می‌کنند.

وجود بقایای کودکان با بند ناف و پارچه‌های بیمارستانی، نشان می‌دهد که برخی از این دفن‌ها در دوره‌های اخیرتر و پس از زلزله نیز انجام شده است. این موضوع، ابعاد تازه‌ای به این معما افزوده و سوالات بیشتری را در مورد دلایل دفن کودکان در این مکان تاریخی ایجاد کرده است به همین خاطر اگر به ارگ بم سر زدیم ممکن است دوست داشته باشیم این گورستان‌های عجیب را از نزدیک ببینیم.

آدرس گورستان ایستاده کودکان ارگ بم

برای رفتن به گورستان ایستاده کودکان ارگ بم باید به استان کرمان، بم، جنوب رودخانه‌ی پشت‌رود (رودخانه‌ی بم)، ارگ بم بروید.

 تل آتشی دارستان بم

تل آتشین دارستان، گنجینه‌ای از تاریخ در حاشیه کویر لوت، با قدمتی حدود ۷ تا ۹ هزار ساله، یکی از قدیمی‌ترین سکونتگاه‌های شناخته شده در جنوب شرقی ایران است. این تپه باستانی که در نزدیکی ارگ تاریخی بم واقع شده، با کاوش‌های باستان‌شناسی، تصویری از زندگی روزمره مردم در هزاره‌های گذشته را پیش روی ما قرار داده است. کشف آثاری همچون خانه‌های خشتی، ابزارهای سنگی و فلزی، سفالینه‌ها و حتی هسته‌های خرما، حکایت از تمدنی پیشرفته و کشاورزی دارد که در حاشیه رودخانه پشت رود شکل گرفته است. این تپه باستانی که به دلایلی نامعلوم متروک شده است، با وجود قدمت بسیار زیاد، هنوز هم رازهای بسیاری در دل خود نهفته دارد و مطالعات باستان‌شناسی در این منطقه همچنان ادامه دارد.

آدرس تل آتشی دارستان بم

برای رفتن به تل آتشی داستان بم باید به ۳۵ کیلومتری شرق ارگ قدیم بم بروید.

روستای کوهشاه ریگان و گورستان آن

روستای کوهشاه ریگان، نگینی در دل کویر، با احیای چشمه‌های خشکیده و سرسبزی دوباره طبیعت، به مقصدی جذاب برای گردشگران تبدیل شده است. این روستا با آب و هوایی متنوع، از کوهستان‌های سرسبز تا کویرهای سوزان، چشم‌اندازهای بی‌نظیری را به نمایش می‌گذارد. وجود چشمه‌های جوشان، رودخانه‌های جاری و آبشارهای زیبا، حیات را به این منطقه بازگردانده و کشاورزی را رونق بخشیده است. علاوه بر طبیعت بکر، روستای کوهشاه دارای گورستانی با قدمت ۳۵۰ ساله است که نشان از تاریخ کهن و تمدن غنی این منطقه دارد. این گورستان باستانی، رازهای بسیاری را در دل خود نهفته دارد و می‌تواند به عنوان یک جاذبه‌ی تاریخی و فرهنگی مورد توجه گردشگران قرار گیرد.

با توجه به احداث جاده جدید و قرار گرفتن این روستا در مسیر گردشگری، کوهشاه ریگان پتانسیل بالایی برای تبدیل شدن به قطب گردشگری در شرق استان کرمان دارد. وجود طبیعت بکر، جاذبه‌های تاریخی و فرهنگی، و همچنین محصولات کشاورزی باکیفیت، این روستا را به یک مقصد ایده‌آل برای گردشگران تبدیل کرده است.

آدرس روستای کوهشاه و گورستان آن

برای رفتن به روستای کوهشاه ریگان و گورستان آن باید به استان کرمان، بم، ۷۳ کیلومتری منطقه ریگان بروید.

قلعه برج معاذ

قلعه برج معاذ، بنایی تاریخی و باشکوه در شهرستان فهرج استان کرمان است که قدمت آن به دوره ساسانیان بازمی‌گردد. این قلعه با معماری دفاعی منحصربه‌فرد خود، نمادی از قدرت و شکوه دوران گذشته است. با مساحتی بیش از ۵۰۰۰ متر مربع، این قلعه دارای اتاق‌های متعدد، برج‌های دیده‌بانی، آب‌انبار و بخش‌های مختلفی برای زندگی و دفاع بوده است. دیوارهای بلند و قطور قلعه، همراه با برج‌های استحکام بخش، آن را به دژی مستحکم در برابر حملات دشمنان تبدیل کرده بود. سیستم پیچیده‌ی دیده‌بانی قلعه با وجود منفذهای متعدد، امکان کنترل کامل محیط اطراف را برای ساکنان آن فراهم می‌کرد.

معماری قلعه برج معاذ نشان‌دهنده‌ی دانش و مهارت بالای سازندگان آن در استفاده از مصالح بومی و ایجاد فضایی کارآمد و ایمن است. اتاق‌های مختلف قلعه، با توجه به کاربری آن‌ها، ابعاد و ویژگی‌های متفاوتی دارند. آب‌انبار دو طبقه‌ی قلعه، تأمین آب موردنیاز ساکنان را در شرایط سخت اقلیمی تضمین می‌کرد. همچنین، وجود آشپزخانه‌ی مرکزی و بخش‌های خدماتی دیگر، نشان از سازماندهی دقیق زندگی در این قلعه دارد. قلعه برج معاذ، با وجود گذشت قرن‌ها، همچنان به عنوان یکی از مهم‌ترین آثار تاریخی ایران محسوب می‌شود و مطالعه‌ی آن می‌تواند اطلاعات ارزشمندی در مورد معماری، مهندسی و سبک زندگی مردم در دوران گذشته در اختیار ما قرار دهد.

آدرس قلعه برج معاذ

برای رفتن به قلعه برج معاذ باید به استان کرمان، ۸ کیلومتری جنوب شهر فهرج، روستای برج معاذ بروید. فهرج تا بم تقریبا ۶۸ کیلومتر معادل با یک ساعت راه باخ ودرو شخصی می‌شود.

 آتشکده میرآباد

آتشکده میرآباد، نگین درخشان معماری ساسانی در دل کویر کرمان، با قدمتی چندین هزار ساله، نمادی از تمدن و فرهنگ غنی ایران باستان است. این بنای تاریخی که در شمال غرب شهرستان ریگان واقع شده، با معماری باشکوه و طراحی دقیق خود، گردشگران و پژوهشگران را به سوی خود فرا می‌خواند. کاوش‌های باستان‌شناسی نشان می‌دهد که این آتشکده به عنوان مرکز مذهبی و فرهنگی در دوران ساسانی از اهمیت بالایی برخوردار بوده است. استفاده از مصالح بومی، طراحی داخلی و خارجی منحصربه‌فرد و موقعیت مکانی خاص این بنا، آن را به یکی از ارزشمندترین آثار تاریخی ایران تبدیل کرده است. بازدید از این آتشکده، سفری است به اعماق تاریخ و فرصتی برای آشنایی با فرهنگ و تمدن کهن ایرانیان.

آدرس آتشکده میرآباد

برای رفتن به آتشکده میرآباد باید به  استان کرمان، بم، شمال غرب شهرستان ریگان بروید.

گنبد جبلیه

یکی از زیباترین بناهای سنگی به جای مانده از دوره ساسانی گنبد جبلیه است که در شهر کرمان قرار دارد. این گنبد زیبا که امروزه تبدیل به موزه سنگ شده روزگاری مقبره و آتشکده یکی از بزرگان زرتشتی بوده است. حال ممکن است بگویید دلیل این همه استحکام گنبد جبلیه (گنبد گبری) در تاریخ پرفراز و نشیب ایران چیست؟ برخی می‌گویند در ساخت این گنبد به جای آب از شیر شتر استفاده کرده‌اند و در دوره‌های تاریخی متفاوت دست به مرمت آن برده‌اند. وقتی پاییز سر می‌رسد رو خاک از روی این گنبد برمی‌گیرد، فضایی زیبا به وجود می‌آید که به شدت دیدنی است. در این میان بد نیست سری به موزه سنگ داخل این گنبد هم بزنیم.

آدرس گنبد جبلیه

برای رفتن به گنبد جبلیه باید به  شرق شهر کرمان و نزدیکی پارک پردیسان و دو قبرستان صاحب‌الامر و سید حسین کرمان بروید.

باغ شاهزاده ماهان

می‌گویند وقتی خبر مرگ عبدالحمید میزرا ناصرالدوله فرمانفرمایان، نوه دختری ناصرالدین شاه و حاکم کرمان به گوش بنّای باغ شاهزاده ماهان رسید، تغار گچ را به دیوار کوبید و از فرط خوشحالی فریاد زد. حالا شاید برخی از نقاط این باغ زیبا خالی از ظریف‌کاری باشد، اما این باغ چنان خاص است که بعنوان یکی از 9 باغ زیبای ایرانی شناخته می‌شود. شاید اولین دلیلش هم ساخته شدن آن وسط کویر باشد. وقتی امروزه با هلی شات از فراز کرمان فیلمبرداری کنیم، تناقض کویر با این باغ به شدت چشم نواز است. وقتی هم که پاییز می‌رسد، درختان باغ چنان جلوه‌ای از خزان به تن می‌کنند که به شدت دیدنی است. فرض کنید تمام آبنماهای این باغ که خشکی هوا را مرطوب می‌کنند در فصل پاییز خودنمایی کنند؛ این یکی از جذاب‌ترین منظره‌هایی است که می‌توانیم در پاییز ببینیم.

آدرس باغ شاهزاده ماهان

برای رفتن به باغ شاهزاده ماهان باید به استان کرمان، ۳۵ کیلومتری کرمان و ۶ کیلومتری شهر ماهان بروید.

باغ فتح آباد کرمان (باغ بیگلربیگی)

ممکن است شنیده باشید که کسی می‌گوید «می‌خوای زیره به کرمون ببری؟» حال متوجه می‌شویم که کرمان قطعا به انبوهی از زیره‌هایش شهره است. باغ فتح آباد کرمان (باغ بیگلربیگی) باغچه‌هایی از گیاهان دارویی دارد که با قنات آبیاری می‌شوند. جدای از این ماجرا بهتر است به معماری زیبا و قاجاری آن نگاه کنیم که امروزه با نورپردازی ماهرانه‌ای تبدیل به عمارتی رویایی شده است. حال فرض کنید در یک غروب دل‌انگیز پاییزی در کرمان باشید؛ چه جایی بهتر از این باغ که در کپرهایش بنشینید، از عرقیاتش میل کنید و در کنار حوض بزرگ و جاری آن سفر خود را لذت بخش‌تر کنید؟

حال بهتر است به تاریخ باغ برگردیم. باغ فتح آباد کرمان، یکی از زیباترین و تاریخی‌ترین باغ‌های ایران است که در 25 کیلومتری مرکز شهر کرمان واقع شده است. این باغ باشکوه در دوره قاجار و به دستور فضل‌علی خان بیگلربیگی ساخته شده است. معماری باغ فتح آباد الهام‌بخش ساخت باغ شاهزاده ماهان بوده و نشان‌دهنده هنر و معماری بی‌نظیر ایرانی است. این باغ با حوض‌های زیبا، کوشک‌های تاریخی، باغ‌های سرسبز و آلاچیق‌های سنتی، فضایی دلنشین و آرامش‌بخش را برای بازدیدکنندگان فراهم می‌کند. قنات‌های زیرزمینی، یکی دیگر از ویژگی‌های منحصر به فرد این باغ هستند که آب مورد نیاز باغ را تامین می‌کردند. امروزه باغ فتح آباد به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده و میزبان گردشگران داخلی و خارجی است.

آدرس باغ فتح آباد کرمان

برای رفتن به باغ فتح آباد کرمان باید به  استان کرمان، کرمان، ۲۵ کیلومتری کرمان، اختیار آباد بروید.

بازار کرمان

خاطرتان هست که گفتیم کرمان را به گیاهان دارویی‌اش همچون زیره می‌شناسند؟ پس اگر تا کرمان رفتید باید حتما سری به بازار کرمان بزنید که راسته طولانی‌اش از عطر داروهای گیاهی پر شده است. آن هم در بازاری با معماری تاریخی که حس و حالی نوستالژی در ما به وجود می‌اورد. فرض کنید در دل پاییز باشید و زیر نورگیرهای بازار، منتظر بمانید تا دست باد صورتتان را نوازش کند. زیبا نیست؟

بازار کرمان، یکی از بزرگ‌ترین و زیباترین بازارهای تاریخی ایران است که قدمتی بیش از ۶۰۰ سال دارد. این بازار با معماری باشکوه و پیچیده‌اش، نمادی از هنر و صنعت ایرانیان است. بازار کرمان از راسته‌های مختلفی تشکیل شده است که هر کدام به صنفی خاص اختصاص دارد، جالب این است که بدانید این بازار طولانی‌ترین راسته را در ایران دارد. این بازار علاوه بر جنبه تجاری، مرکز تجمع مردم و رویدادهای فرهنگی نیز بوده است. معماری بازار کرمان با استفاده از عناصر سنتی ایرانی مانند گنبد، ایوان، و رواق‌ها، فضایی دلنشین و خنک را ایجاد کرده است. بازار کرمان در طول تاریخ دستخوش تغییرات زیادی شده است، اما همچنان بخش‌های زیادی از آن با معماری اصیل خود باقی مانده است. این بازار تاریخی، علاوه بر ارزش تجاری، از لحاظ تاریخی و فرهنگی نیز بسیار ارزشمند است و یکی از مهم‌ترین جاذبه‌های گردشگری کرمان محسوب می‌شود.

آدرس بازار کرمان

برای رفتن به بازار کرمان باید به استان کرمان، شهر کرمان، میدان ارگ بروید.

حمام گنجعلی خان (موزه مردم شناسی کرمان)

شما این روزها با مردم شهر چگونه تبادل نظر می‌کنید؟ داخل مترو و اتوبوس؟ داخل پارک؟ در عصر صفویه مردم کرمان در حمام جمع می‌شدند! حمام گنجعلی خان، شاهکاری از معماری ایرانی-اسلامی است که در دل شهر کرمان می‌درخشد. این حمام باشکوه، با استفاده از کاشی‌های رنگارنگ و معرق، تصاویری زیبا و چشم‌نواز خلق کرده است و در دوره گنجعلی خان در عصر صفوی ساخته شده است. نقوش انسانی و گیاهی به کار رفته در این کاشی‌ها، به حمام گنجعلی خان جلوه‌ای خاص بخشیده است. سیستم پیچیده آبرسانی این حمام، با استفاده از آب قنات، تمامی بخش‌های آن را سیراب می‌کند. از خزینه گرفته تا سربینه و فواره‌ها، همه از این آب گوارا بهره‌مند شده‌اند. بنابراین بد نیست در یک روز پاییزی به سراغ این حمام بروید و در ذهنتان خونگرمی مردمان گذشته را تداعی کنید.

معماری منحصر به فرد حمام گنجعلی خان، با طراحی هوشمندانه راهروها، هشتی‌ها و سردرها، فضایی دلنشین و آرامش‌بخش را برای استفاده‌کنندگان فراهم کرده است. ارتفاع کم و طول زیاد راهروها، به همراه ارتفاع زیاد رختکن، باعث ایجاد تهویه مناسب و کاهش رطوبت در حمام شده است. همچنین، گود بودن حمام و استفاده از مصالح مناسب، باعث شده است که این بنا در برابر زلزله مقاوم باشد. حمام گنجعلی خان، تنها یک مکان برای نظافت نبوده است، بلکه مکانی برای تعامل اجتماعی و فرهنگی مردم کرمان نیز بوده است.

آدرس حمام گنجعلی خان

برای رفتن به حمام گنجعلی خان باید به استان کرمان، شهر کرمان، میدان گنجعلی خان بروید.

خانه هرندی (باغ موزه هرندی)

دوره قاجار دوره‌ای بود که تلفیق معماری ایرانی با فرنگی در حال تلفیق شدن بود. خانه هرندی هم که امروزه تبدیل به یک باغ موزه زیبا شده، از دل همین تلفیق بیرون آمده است. باغ موزه هرندی، نگینی درخشان در دل کرمان است که با معماری اصیل و تلفیقی ایرانی و طبیعتی دل‌نواز، گردشگران بسیاری را به سوی خود می‌کشاند. این باغ زیبا در اواخر دوره قاجار بنا شده و پس از آن به مالکیت ابوالقاسم هرندی درآمده است. باغ موزه هرندی علاوه بر باغی دل‌انگیز، دو موزه باستان‌شناسی و موزه سازهای سنتی را نیز در خود جای داده است. معماری این باغ با الهام از باغ‌های ایرانی، ترکیبی از عناصر طبیعی و مصنوعی است که فضایی آرام و دلنشین را ایجاد کرده است. حوض‌های آب، درختان کهن‌سال، آلاچیق‌ها و عمارت‌های تاریخی، از جمله عناصر تشکیل‌دهنده این باغ زیبا هستند.

فصل پاییز، بهترین زمان برای بازدید از باغ موزه هرندی است. در این فصل، برگ‌های درختان به رنگ‌های زرد و نارنجی درآمده و زیبایی باغ را دوچندان می‌کنند. هوای خنک و دلپذیر پاییز نیز بر لذت بازدید از این باغ می‌افزاید. گردشگران می‌توانند در این فصل، در میان باغ قدم بزنند، از هوای پاک لذت ببرند و از زیبایی‌های طبیعت کرمان لذت ببرند. باغ موزه هرندی، مکانی ایده‌آل برای فرار از شلوغی شهر و گذراندن اوقاتی آرام و دلنشین است.

آدرس خانه هرندی

برای رفتن به خانه هرندی باید به  استان کرمان، کرمان، خیابان بهشتی، ایستگاه طهماسب آباد، نرسیده به خیابان فردوسی بروید.

یخدان مویدی

اگرچه امروزه هر وقت اراده کنیم می‌توانیم لیوان را پر از یخ کرده و نوشابه تگری بنوشیم، اما در زمان‌های قدیم مردم برای تهیه یخ به یخدانی مثل مویدی می‌رفت و آنجا کمی با مردم مراوده می‌کردند. یخدان مویدی، نگینی درخشان در تاریخ معماری ایران است که در دل کویر کرمان می‌درخشد. این بنای خشتی عظیم، گواهی بر نبوغ و دانش اجدادمان در استفاده بهینه از منابع طبیعی است. یخدان مویدی در اواخر دوره صفویه ساخته شده و با معماری هوشمندانه خود، امکان نگهداری یخ در طول سال را فراهم می‌آورده است. گنبد بزرگ و قطور یخدان، با استفاده از خشت خام و ملات گل، به عنوان عایقی حرارتی عمل کرده و از نفوذ گرما به داخل یخدان جلوگیری می‌کرده است. این بنا که در محله مویدی کرمان واقع شده، سال‌ها به عنوان یکی از مهم‌ترین مراکز تولید و توزیع یخ در شهر کرمان به شمار می‌رفته است.

امروزه یخدان مویدی، علاوه بر ارزش تاریخی، به عنوان یک جاذبه گردشگری نیز مورد توجه قرار گرفته است. در فصل پاییز، با تغییر رنگ برگ درختان و ایجاد فضایی دل‌انگیز، این باغ تاریخی به یکی از زیباترین نقاط شهر کرمان تبدیل می‌شود. گردشگران می‌توانند با قدم زدن در اطراف یخدان و تماشای معماری بی‌نظیر آن، لحظاتی آرام و دلنشین را تجربه کنند. همچنین، می‌توانند از موزه کوچکی که در داخل یخدان ایجاد شده است، دیدن کنند و با تاریخ و معماری این بنای تاریخی بیشتر آشنا شوند. یخدان مویدی، یادگاری ارزشمند از گذشته است که با حفظ و نگهداری مناسب، می‌تواند برای نسل‌های آینده به عنوان میراثی گرانبها باقی بماند.

آدرس یخدان مویدی

برای رفتن به یخدان مویدی باید به استان کرمان، کرمان، خیابان شهید کامیاب (ابو حامد) بروید.

اقامت در کرمان

کرمان با جاذبه‌های تاریخی و طبیعی فراوان، مقصدی جذاب برای گردشگران است. برای اقامت در این شهر، گزینه‌های متنوعی از جمله هتل‌ها، مهمانخانه‌ها و اقامتگاه‌های بوم‌گردی وجود دارد. هتل پارس کرمان به‌عنوان یکی از هتل‌های لوکس و مجهز شهر، امکانات رفاهی بسیاری را در اختیار مهمانان قرار می‌دهد. از طرفی، برای تجربه اقامتی متفاوت و آشنایی نزدیک‌تر با فرهنگ و آداب و رسوم مردم کرمان، اقامتگاه‌های بوم‌گردی مانند ننو عذرا انتخابی مناسب است. این اقامتگاه‌ها با معماری سنتی و فضایی صمیمی، اقامتی دلنشین و خاطره‌انگیز را برای گردشگران فراهم می‌کنند.

منبع خبر