وام ازدواج ۱۴۰۴؛ پشت‌پرده توافق مهم مجلس و بانک‌ها
مجلس بودجه تسهیلات قرض‌الحسنه را از ۲۷۵ هزار میلیارد تومان به ۳۴۰ هزار میلیارد تومان افزایش داده است اما این افزایش لزوماً به معنی افزایش مبلغ وام ازدواج نیست
به گزارش تریبون اقتصاد؛ اخباری که امروز و فردا درباره افزایش رقم وام ازدواج ۱۴۰۴ می‌شنوید یا می‌خوانید، شاید در ابتدا خوشحالتان کنند و باعث شوند از هول حلیم توی دیگ بیفتید اما بهتر است محتاطانه قدم بردارید چون چند مورد مشکوک درباره آن به چشم می‌خورد.
نمایندگان مجلس هفته قبل در جریان بررسی لایحه بودجه، سراغ‌بندی رفتند که تکلیف رقم اختصاص پیدا کرده به تسهیلات تکلیفی قرض‌الحسنه سال آینده را روشن خواهد کرد. این عدد نسبت به امسال افزایش پیدا کرده و از ۲۷۵ هزار میلیارد تومان یا به قول امروزی‌ها ۲۷۵ همت، به ۳۴۰ همت رسیده است. برخی منابع خبری سرخوشانه این رشد حدودا ۲۴ درصدی را نشانه‌ای دال بر افزایش رقم وام ازدواج ۱۴۰۴ تفسیر کرده‌اند اما حقیقت چیست و چه سرنوشتی در انتظار زوج‌های جوان خواهد بود؟
تردید درباره رقم وام ازدواج ۱۴۰۴
اخباری امیدوارکننده‌ای درباره افزایش مبلغ اعتبار وام ازدواج ۱۴۰۴ به گوش می‌رسد. بر اساس مصوبه یکی از کمیسیون‌های مجلس شورای اسلامی، به نظر می‌رسد مبلغ اعتبار وام ازدواج در سال ۱۴۰۴ افزایش خواهد یافت. حداقل چند رسانه خبر را به این شکل مخابره کرده‌اند.
وقتی خبر را با دقت می‌خوانیم در آن نوشته‌اند طبق مصوبه کمیسیون تلفیق بودجه که در تاریخ ۲۳ دی ماه اعلام شد، مبلغ تسهیلات ازدواج و فرزندآوری برای سال آینده با افزایشی چشمگیر از ۲۷۵ هزار میلیارد تومان به ۳۴۰ هزار میلیارد تومان رسیده است. همچنین از قول یک عضو کمیسیون تلفیق، نوشته‌اند این افزایش اعتبار، گامی مهم در جهت حمایت از جوانان و تسهیل امر ازدواج است اما اگر ذوق‌زدگی را کنار بگذاریم و ماجرا را واقعگرایانه بررسی کنیم، متوجه می‌شویم این افزایش اعتبار فقط متعلق به وام ازدواج نیست.
وام ازدواج ۱۴۰۴ چقدر است؟
وام ازدواج ممکن است پس از سال‌ها فشار مجلس به شبکه بانکی، در سال آینده ثابت باقی بماند بماند. خبر تلخی است اما اگر این تصمیم باعث شود بانک‌ها فشار کمتری را تحمل کنند، شاید صف متقاضیان وام ازدواج آب برود. باز هم می‌توان از بانک‌ها دلخور بود؟
بانک مرکزی طبق مصوبه مجلس موظف است سال آینده مبلغ ۳۴۰ هزار میلیارد تومان به تسهیلات قرض‌الحسنه از جمله ازدواج، فرزندآوری، ودیعه یا خرید یا ساخت مسکن اختصاص دهد. مصوبه مجلس مشخصا می‌گوید وام فرزندآوری ۱۴۰۴، قرار است ۱۰ درصد افزایش پیدا کند اما درباره وام ازدواج حرفی نمی‌زند. به همین دلیل از همان شهریور و مهرماه امسال می‌دانستیم، برخلاف همیشه نمایندگان مجلس قصد ندارند برای افزایش رقم وام ازدواج ۱۴۰۴ به شبکه بانکی فشار بیاورند.
رقم وام ازدواج ۱۴۰۳، برای هر متقاضی ۳۰۰ میلیون تومان است. بازپرداخت وام ازدواج طرف مدت ۱۰ سال انجام می‌شود و متقاضیان باید اقساط را با محاسبه کارمزد چهار درصد برگردانند. به همین دلیل قسط وام ازدواج ۱۴۰۳، برای هر نفر رقم دو میلیون و ۷۳۰ هزار تومان تخمین زده می‌شود.
وام ازدواج در دسته تسهیلات تکلیفی قرار می‌گیرد و نمایندگان مجلس در جریان بررسی لایحه بودجه درباره‌اش تصمیم می‌گیرند. هر سال فشارهای زیادی به شبکه بانکی وارد می‌شد و آن‌ها را مجبور می‌کرد وام ازدواج زوج‌های جوان را بالا ببرند. موضوعی که عملا جواب نداده و در نهایت باعث شد، با صف طولانی متقاضیان دریافت وام ازدواج روبرو شویم.
وام ازدواج ۱۴۰۴، هنوز تعیین تکلیف نشده است. صف دریافت وام ازدواج ۱۴۰۳ جمع نشده و اگر با همین شیوه دو ماه آخر سال را پشت سر بگذاریم، اجابت درخواست تعدادی از متقاضیان به سال آینده کشیده می‌شود. بانک‌ها نه تنها خودشان را در این اتفاق مقصر نمی‌دانند بلکه عقیده دارند بیشتر از رقم تعیین شده توسط قانون وام ازدواج پرداخته‌اند؛ به نظر شما راست می‌گویند؟
سیاستی برای جمع کردن صف وام ازدواج
وام ازدواج ۱۴۰۴، با اصرار بانک‌ها بر محدودیت شدید منابع، ظاهرا قرار است بدون افزایش تصویب شود. قانون پارسال بانک‌ها را موظف کرد ۲۰۰ همت تسهیلات ازدواج و فرزندآوری به متقاضیان بدهند اما تا روز ۲۰ دی ماه، بانک‌ها ۱۷ هزار میلیارد تومان بیشتر وام داده‌اند.
آمارهای رسمی نشان می‌دهند یک میلیون و شش هزار و ۷۱۸ نفر از متقاضیان، وام گرفته‌اند. از این رقم ۱۷۹ همت به تسهیلات قرض‌الحسنه ازدواج و بیش از ۳۸ همت تسهیلات قرض‌الحسنه به متقاضیان وام فرزندآوری پرداخت شده است. کار تا آنجا پیش رفت که بانک مرکزی تصمیم گرفت ۵۰ هزار میلیارد تومان دیگر از محل ذخیره قانونی بانک‌ها را به وام ازدواج اختصاص دهند. هرچند به نظر می‌رسد این کار هم در نهایت نتواند به برچیده شدن صف متقاضیان وام ازدواج کمک کند.
توافق مهم درباره وام ازدواج ۱۴۰۴
نمایندگان مجلس پذیرفته‌اند در سال‌های قبل فشار زیادی به بانک‌ها وارد شده است و وارد کردن فشار بیشتر از نظر منطقی امکان‌پذیر نیست. پس سراغ گزینه‌های دیگر مثل پرداخت وام ازدواج در قالب اعتبار خرید جهیزیه و لوازم خانگی رفتند.
مصوبه مجلس با وجود تاکید بر افزایش ۱۰ درصدی تسهیلات فرزندآوری ۱۴۰۴، درباره مبلغ وام ازدواج سکوت اختیار کرده است و تقریبا از همان پنج ماه پیش تقریبا مطمئن بودیم، وام ازدواج ۱۴۰۴ قرار نیست تغییر کند.
مصوبه اخیر مجلس به افزایش منابع تسهیلات قرض‌الحسنه تکلیفی بانک‌ها می‌پردازد. الان به خوبی می‌دانید سال آینده قرار است فقط وام فرزندآوری ۱۰ درصد افزایش پیدا کند و وام ازدواج همان ۳۰۰ میلیون تومان باقی بماند.
نمایندگان مجلس با علم بر اینکه بخشی از متقاضیان امسال موفق نخواهند شد وام ازدواج بگیرند و کارشان به سال آینده کشیده می‌شود، سعی کرده‌اند به راه‌حلی میانه دست پیدا کنند. توافق برای ثبات ماندن وام ازدواج ۱۴۰۴ نسبت به سال ۱۴۰۳، در حقیقت یک امتیاز است تا دل سیستم بانکی را به دست بیاورند. پای میز مذاکره، در عوض گرفتن هر امتیازی باید امتیاز داد.
افزایش منابع وام قرض‌الحسنه از ۲۷۵ همت به ۳۴۰ همت امتیازی است که نمایندگان مجلس در قبال ثابت ماندن رقم وام ازدواج ۱۴۰۴، از بانک‌ها گرفته‌اند. این توافق به زبان ساده می‌گوید اگرچه وام ازدواج در سال آینده برای هر متقاضی همان ۳۰۰ میلیون تومان باقی خواهد ماند اما بانک‌ها باید قول بدهند به افراد بیشتری تسهیلات بدهند تا صف وام ازدواج کاملا برچیده شود.
