کشف غیرمنتظره تصاویر ۲ هزارساله تمساح و دلفین در یک «اصطبل» روستایی
کاوش‌های باستان‌شناسی در شهر باستانی هراکلیا در منطقه‌ی میلاس در غرب ترکیه، منجر به کشف بسیار مهمی از دوره‌ی رومی شده است. موزاییک‌هایی با تصاویر دقیقی از حیواناتی مانند تمساح، دلفین، فلامینگو و مارماهی در کف یک حمام روم باستانی یافت شده که روستاییان زمانی از آن به عنوان اصطبل استفاده می‌کردند.
کاوش‌ها در این شهر باستانی به سرپرستی دکتر زلی‌ها گیدر بویوکوزر، استاد باستان‌شناسی دانشگاه سلجوک، در چارچوب پروژه‌ی «میراث برای آینده» وزارت فرهنگ و گردشگری ترکیه در حال انجام است.
دکتر بویوکوزر، رئیس کاوش‌های لاتموس و هراکلیا اطلاعاتی را درباره این حفاری به اشتراک گذاشته است: «این حمام دوران رومی بهترین سازه‌ی حفظ‌شده در این منطقه است. ما بیش از ۲ متر خاک را حفاری و فضاهای حمام را باز کردیم و عملکرد و مراحل استفاده از آن را شناسایی کردیم. این عملیات، داده‌های باستان‌شناسی حیاتی به همراه داشت.
میان موزاییک‌های کشف‌شده در فریجیداریوم (اتاق سرد) حمام، یکی از برجسته‌ترین جزئیات طرحی است که شش تمساح را به تصویر می‌کشد که به هم نگاه می‌کنند. بسیاری حدس می‌زنند این منطقه شاید روزگاری محل زندگی تمساح‌ها بوده است. اما از آنجا که تمساح‌ها بومی این منطقه نیستند، شاید هنرمند موزائیک‌کار از نزدیک تجربه‌ی دیدن تمساح‌ها را داشته، به همین دلیل آن‌ها را با دقت و جزئیات‌شان به تصویر کشیده است.
«احتمال دارد هنرمند این اثر، یک صنعتگر دوره‌گرد بوده که در مناطقی که زمانی تمساح‌ها زندگی می‌کردند، کار کرده است».
در قسمت تِپیداریوم (گرمای) حمام، تصاویر فلامینگوها در بین تصاویر چهار دلفین که در گوشه‌ها قرار گرفته بودند، نقش بسته‌اند. تصاویر مارماهی نیز در این موزاییک هنرمندانه و زیبا قابل مشاهده است.
بویوکوزر ارتباط این آثار را با محیط محلی چنین توضیح داده: «فلامینگوها پرندگانی هستند که هنوز در این منطقه یافت می‌شوند. این هنرمند حیواناتی را به تصویر کشیده که در این جغرافیا مشاهده کرده و نقوش این موزاییک‌ها را به بازتابی از محیط محلی تبدیل کرده است.»
ساختار دقیق مبتنی بر سنگ این حمام به شکلی استثنایی به حفظ موزاییک‌ها کمک کرده و اجازه داده این تصاویر خلاقانه از طبیعت قرن‌ها دوام بیاورند.
تصویری موزاییکی از یک تمساح در حمام باستانی
روستاییان از این حمام رومی در طول سال‌ها برای اهداف مختلف استفاده کردند. بویوکزر خاطرنشان کرده که در یک برهه، از این حمام به عنوان انبار استفاده شده است. صاحبان فعلی آن به ما گفتند حیواناتشان را اینجا می‌بستند. از محوطه‌ی کنار حمام نیز همچنان به عنوان انبار استفاده می‌شود.
کشف این موزاییک‌ها علاقه زیادی را بین مردم محلی برانگیخته، چون آن‌ها هرگز تصور نمی‌کردند این منطقه چنین گنجینه‌هایی را در خود داشته باشد.
یکی از اهالی ۶۸ ساله‌ی این منطقه این‌طور واکنش نشان داده: «من سال‌ها حیواناتم را اینجا می‌بستم تا از آن‌ها در برابر باران و سرما محافظت کنم. وقتی باخبر شدم حین کاوش‌ها، این موزاییک‌ها و پیکره‌ها کشف شده، شوکه شدم. هرگز تصور نمی‌کردم چنین چیزهایی اینجا وجود داشته باشد. معلوم شد ما چه گنجینه‌های تاریخی داشتیم بدون اینکه بدانیم.»
