۴ سناریو درباره سرنوشت اورانیوم ۶۰ درصد ایران
فرارو – مسئله هسته‌ای، موضوع گفتگوهای غیرمستقیم ایران و آمریکاست و به همین دلیل، در صورتی که توافقی رخ دهد، به طور قطع شامل ذخایر اورانیوم ایران نیز خواهد بود. ذخایر اورانیوم مسئله جدا از موضوع غنی‌سازی است و سازوکارهای خاص خود را دارد.
به گزارش فرارو، اگر مذاکرات هسته‌ای ایران و آمریکا به نتیجه برسد، به این معناست که دو طرف در خصوص بخش‌های مختلف به راه‌حل‌هایی راضی‌کننده رسیده‌اند. با توجه به موضع اعلامی ایران مبنی بر حفظ حق غنی‌سازی داخل کشور، فرض را بر این می‌گذاریم که این مسئله حل شده و توافق شکل گرفته است. در این صورت مشخص می‌شود که ذخایر اورانیوم ایران با غنای مختلف چه سرنوشتی پیدا می‌کند. سه سناریو برای این کار می‌توان در نظر گرفت.
ایران چقدر اورانیوم دارد؟
۷ آذر ۱۴۰۳ محمد اسلامی، رئیس سازمان انرژی اتمی اعلام کرده بود که غنی‌سازی ۵ و ۲۰ درصد برای مصارف مشخص این حوزه نیز ادامه پیدا می‌کند. هر چه غلظت و غنای اورانیوم بالاتر برود، در صورتی که منابع اضافه نشود، از حجم ذخایر کم می‌کند. در فرآیند غنی‌سازی، مقدار مشخصی اورانیوم ۲۰ درصد می‌تواند به مقدار مشخصی اورانیوم ۶۰ درصد تبدیل شود که وزن آن کمتر اما غلظت و غنای آن بالاتر است.
۸ اسفند ۱۴۰۳، آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در گزارشی اعلام کرد که میزان ذخایر اورانیوم ایران به چه حدی رسیده است. بر اساس ادعای گزارش آژانس، در تاریخ ۸ فوریه (۲۰ بهمن) ذخایر اورانیوم ۶۰ درصد ایران به ۲۷۴.۸ کیلوگرم رسیده است. پاییز سال گذشته نیز آسوشیتدپرس مدعی شد به گزارشی محرمانه از آژانس دست پیدا کرده که مجموع میزان ذخایر اورانیوم غنی‌شده ایران را بیش از ۶۶۰۰ کیلوگرم را اعلام کرده است.
اورانیوم مورد نیاز برای ساخت کلاهک هسته‌ای، باید غنای ۹۰ درصد داشته باشد. ایران نیز سقف غنی‌سازی خود را تا ۶۰ درصد بالا برده و برای رسیدن به غنای نظامی تنها نیاز به چند اقدام فنی دارد. سناریوهای پیش رو بستگی به این دارد که ایران و آمریکا درباره چه میزانی از درصد غنی‌سازی به توافق برسند.
اول؛ خروج اورانیوم با غنای بالا
خروج ذخایر اورانیوم غنی‌شده ۶۰ درصد، یکی از گزینه‌های احتمالی است. در این سناریو، تمام یا بخشی از ذخایر اورانیوم ۶۰ درصد ایران تحت نظر آژانس بین‌المللی انرژی اتمی از کشور ایران خارج می‌شود. ایران پس از توافق برجام، ۱۹۷ تن کیک زرد از روسیه گرفت و ۱۱ تن اورانیوم غنی‌شده را به این کشور تحویل داد.
دوم؛ تبدیل به سوخت رآکتور
میله سوخت یکی از اجزای مهم در رآکتورهای اتمی هستند. اورانیوم غنی‌شده باید به پودر دى اکسید اورانیوم تبدیل شود تا به عنوان سوخت هسته اى قابل استفاده باشد، پودر دى اکسید اورانیوم سپس فشرده مى شود و به شکل قرص درمى آید. قرص ها در معرض حرارت با دماى بالا قرار مى گیرند تا به قرص هاى سرامیکى سخت تبدیل شوند. پس از طى چند فرآیند فیزیکى، قرص هایى سرامیکى با ابعاد یکسان حاصل مى شود. حال، متناسب با طراحى رآکتور و نوع سوخت مورد نیاز، این قرص هاى کوچک را دسته دسته کرده و در لوله اى بخصوص قرار مى‌دهند. این لوله از آلیاژ بخصوصى ساخته شده است که در برابر خوردگى بسیار مقاوم است و در عین حال از رسانایى حرارتى بسیار بالایى برخوردار است.
سوم؛ رقیق‌سازی
اورانیوم غنی‌سازی شده – در این مورد ۶۰ درصد – قابلیت رقیق‌سازی دارد. یعنی با انجام فرآیندهایی می‌توان این میزان از اورانیوم را به مواد هسته‌ای با درصد غنای پایین‌تر تبدیل کرد که از سطح مورد نیاز برای ساخت سلاح فاصله می‌گیرد.
چهارم؛ پلمب ذخایر
یکی از سناریوهای دیگر که می‌تواند قابلیت اجرا داشته باشد، پلمب ذخایر اورانیوم ۶۰ درصد ایران تحت نظارت آژانس بین‌المللی انرژی اتمی است.
